IPN spot Zofia Nałkowska ludzie to Niemcy na rocznicę powstania w getcie warszawskim. „To niefortunne”

Materiał wideo został udostępniony przez IPN w czwartek, w przeddzień rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. – Prezentowany poniżej klip jest fragmentem filmu 8 mm wykonanego przypuszczalnie przez nieznanego żołnierza Wermachtu w latach 1940-1941. Widzimy na nim dramatyczne sceny z warszawskiego getta – codzienną walkę o przetrwanie ludzi skazanych na eksterminację – stwierdzono w opisie.

Spot zaczyna się planszą ze słynnym stwierdzeniem Zofii Nałkowskiej: „Ludzie ludziom zgotowali ten los”, będącego mottem jej zbioru opowiadań „Medaliony” o prześladowaniach ludności na terenie Polski przez wojsko hitlerowskie. W klipie przy słowie „ludzie” zaznaczono, że chodzi o Niemców.

Kpiny i krytyka od dziennikarzy

Dodanie w cytacie z Nałkowskiej słowa „Niemcy” zostało skrytykowane w mediach społecznościowych przez wielu internautów, m.in. dziennikarzy. – W filmie IPN o okupowanej Warszawie znany cytat Nałkowskiej „Ludzie ludziom zgotowali ten los” zamieniono na „Ludzie (Niemcy) ludziom zgotowali ten los”. Zawiera się w tym cały prymitywizm umysłowy „dobrej zmiany”. Oni nie tylko mają nas za idiotów, oni chcą z nas idiotów zrobić – ocenił Przemysław Szubartowicz z Wiadomo.co.

– Dobrze, że tzw. Instytut Pamięci Narodowej dokonuje korekt tam, gdzie autorzy oryginałów, np. Nałkowska, byli nieprecyzyjni.  Ale w tym konkretnym przypadku zabieg jest dwuznaczny  – wymiana „ludzi” na „Niemców” może sugerować, że to synonimy. Czy to zgodne z linią IPN? – spytał Tomasz Lis z „Newsweeka”. – IPN nie „poprawił” Nałkowskiej. IPN Nałkowską zmanipulował – ocenił Adam Ozga z TOK FM.

Po raz pierwszy w życiu zainspirował mnie #IPN

Dobranoc pic.twitter.com/2Jbpt27rbw

— Bartosz T. Wieliński ??? (@Bart_Wielinski) 19 kwietnia 2019

Niektórzy kpili z doprecyzowania cytaty z pisarki. – Niestety, obłęd „antykomunistyczny” łatwo się rozprzestrzenia, teraz na poprawianie Nałkowskiej. Czekam na IPNowskie pocztówki: „Człowiek (Niemiec) człowiekowi (Polakowi) wilkiem” – napisał Jakub Majmurek, publicysta „Krytyki Politycznej”.

– Człowiek (Grek) jest miarą wszystkich rzeczy – dodała Kalina Błażejowska z „Tygodnika Powszechnego”. – Kontynuując nową logikę IPN: Człowiek (Niemiec) to brzmi dumnie – stwierdził Kamil Śmiałkowski.

IPN: dodanie słowa „Niemcy” było niefortunne

W piątek do tych opinii odniósł się Instytut Pamięci Narodowej, zamieszczając komentarz przy spocie na swoich fanpage’u facebookowym. – Przyznajemy, że umieszczenie słowa „Niemcy” w nawiasie, bez wyraźnego zaznaczenia, że nie użyła go Zofia Nałkowska, było z naszej strony niefortunne. Chcieliśmy odnieść się do konkretnej sytuacji przedstawionej w filmie – stwierdzono.

– Utworzenie warszawskiego getta, stłumienie Powstania oraz likwidacja getta zostały przeprowadzone przez Niemców, którzy wykazali się w tym czasie niespotykanym okrucieństwem, faktycznie gotując ludności żydowskiej taki los. Oczywiście, słowa Nałkowskiej mają wymiar dużo bardziej uniwersalny – przyznano w komentarzu.

Poproszono też internautów, by komentując tę sprawę „przestrzegali ogólnie przyjętych zasad netykiety”.

Spot w pierwotnej wersji nadal jest dostępny na profilu facebookowym IPN-u. Natomiast w wersji zamieszczonej na kanale youtube’owym instytucji nie ma w ogóle cytatu z Zofii Nałkowskiej.